In de Arbo inrichting kantoorwerkplek wordt de inrichting van de kantoorwerkplek beschreven. Hierbij ligt de nadruk op de inrichting van het gebouw en niet op de inrichting van de werkplek.
Wat zegt de Wetgeving over de werkplek?
De arbowet verplicht iedere werkgever om een werkplek te realiseren die geen gevaar voor de gezondheid en veiligheid van de medewerkers met zich meebrengt. In het arbobesluit en de arboregeling zijn de eisen voor een werkplek nader uitgewerkt. De Arbowet is gewijzigd op 1 juli 2017 (1)
In Arbo informatie 7 zijn de eisen voor de inrichting van kantoren uitgebreid beschreven zoals:
- Wat zijn de belangrijkste arborisico’s in kantoren
- wat zijn de richtlijnen voor de inrichting van kantoren
- Hoe zorg je voor gebruikersparticipatie in het huisvestingstraject?
Belangrijke informatie bij het inrichten van het kantoor
De inrichting van de arbeidsplaatsen, de werkmethoden en de bij de arbeid gebruikte arbeidsmiddelen alsmede de arbeidsinhoud worden zoveel als redelijkerwijs kan worden gevergd aan de persoonlijke eigenschappen van werknemers aangepast. (2)
Bij de plannen voor nieuwbouw of herinrichting van een kantoor werkplek heeft de OR adviesrecht.
Klachten door beeldschermwerk: In Arbo informatie 2 staan de richtlijnen voor het voorkomen van klachten door beeldschermwerk. (3) Kijk ook eens naar de geactualiseerde versie van het dossier beeldschermwerk 2008 uit 2015. (4)
Het rookverbod op de werkplek en in kantoren: Dit is beschreven in de tabakswet en het besluit uitzondering rookvrije werkplek. (5)
De eisen voor brandveiligheid van kantoorgebouwen: Deze zijn te vinden bij de rijksoverheid. (6)
Wat is een arbo kantooromgeving?
De werkomgeving van het kantoor is de afgelopen jaren sterk in beweging. Tot voor kort hadden we te maken met een kamertjes (cellen) kantoor of een kantoortuin. Inmiddels zijn er allerlei flexibele kantoorconcepten bijgekomen. Hierin worden diverse gebruiksmogelijkheden van het werken in een kantooromgeving aangeboden. Het spreekt voor zich dat dit nieuwe kantoor ook invloed heeft op de risico’s en werkbeleving in het kantoor. Denk hierbij alleen maar eens aan akoestiek en privacy beleving.
Nieuwe kansen voor werkplekinrichting
Er liggen door deze nieuwe kantoorconcepten ook nieuwe kansen bij het vormgeven van werkplekinrichting. De trend die ingezet is in 2015 met zit-sta werkplekken zet de komende jaren sterk door. Goede werkplekken zijn belangrijk voor de gezondheid, het welzijn en werkgeluk van medewerkers. Bijkomend voordeel is verlaging van het ziekteverzuim en verhoging van de productiviteit. Belangrijk is wel dat mensen een goede werk instructie krijgen over de zithouding en sta houding bij het bureau. Bij sta-werkplekken gaat het ook om motivatie zodat ze uiteindelijk niet steeds blijven zitten.
Welke gevaren kent een kantooromgeving?
Het meest bekende risico waar je rekening mee moet houden bij de arbo inrichting van de werkplek is eenzijdige lichamelijke belasting. Het gevolg: klachten als RSI of KANS. (7)
RSI is een verzamelnaam voor klachten en symptomen die voorkomen in bovenrug, nek- en schoudergebied, armen, ellebogen, polsen, handen en vingers.
De klachten worden doorgaans veroorzaakt door repeterende bewegingen, een langdurige statische houding of een combinatie van beide. Verder kunnen persoonsgebonden en werkgebonden factoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan, verergeren of het in stand houden van RSI. RSI komt in veel beroepsgroepen voor.
Computerwerk en RSI
Computerwerkers zijn de bekendste groep met RSI-klachten, denk aan de muisarm. Er zijn echter andere beroepen waar de kans op RSI-klachten een stuk groter is, zoals kappers, musici en slagers. Scholieren en studenten zijn een andere risicogroep, door het vele beeldschermwerk in combinatie met weinig beweging.
Een nieuwe vorm van RSI / KANS klachten is de tabletnek. Deze zien we steeds meer bij jonge mensen want die gebruiken soms meerdere uren per dag een smartphone of tablet. De houding van het hoofd is dan altijd naar beneden gericht.
Nek- en rugklachten door statische belasting
In Nederland zijn ruim 2 miljoen mensen die last hebben van pijn door nekklachten en rugklachten. Een Arbo inrichting van de werkplek, of ergonomisch verantwoorde inrichting zorgt ervoor dat rugklachten en nekklachten voorkomen worden.
Lichamelijke klachten op kantoor
Het werken in een kantoor kan ook leiden tot algemene of specifieke lichamelijke klachten door blootstelling aan schadelijke dampen van apparatuur of sigarettenrook. Ook kunnen mensen die daar gevoelig voor zijn hinder ondervinden van stof in de lucht of van een minder optimale klimaatbeheersing.
Net als in ieder gebouw kent een kantoorgebouw ook algemene veiligheidsrisico’s zoals val gevaar op plekken waar niet goed afgeschermde hoogteverschillen zijn. Ook kan in een kantooromgeving een brandrisico optreden. Veel organisaties stellen het gebruik van een leuning langs een trap verplicht.
Werkplekbekabeling als risico
Loshangende kabels komen heel veel voor en zorgen voor een behoorlijk risico als het gaat om blijven haken en vallen. De schoonmaakster gaat er ook met een grote boog omheen waardoor de zaak vervuild.
Tenslotte kunnen medewerkers minder goed presteren wanneer zij hinder ondervinden door het gebouw waarin zij werken. Denk aan geluidhinder, te veel of te weinig licht op de werkplek, onlogische looproutes of onvoldoende voorzieningen. Wanneer medewerkers te weinig invloed hebben op omgevingsfactoren als verlichting of klimaat, kan dit tot klachten leiden. Open kantoren geven vaak conflicten tussen mannen en vrouwen omdat deze ieder een eigen warmtebeleving hebben.
Lichamelijke klachten en de werkplek
Langdurig werk verrichten in een zelfde houding kan leiden tot klachten aan de pols, armen, nek en schouder. Deze aandoening wordt wel aangeduid met RSI of KANS. Vooral een combinatie van een belastende werkhouding en werken onder tijdsdruk vergroot de kans op klachten. Bij het inrichten van een kantooromgeving moet dan ook meubilair gekocht worden dat aan de arbo-eisen voldoet.
Hiervoor zijn diverse checklisten beschikbaar om te beoordelen of een werkplek goed ingericht is. Ook zijn er allerlei hulpmiddelen beschikbaar zoals pauzesoftware om te voorkomen dat mensen te lang in een ongunstige werkhouding blijven zitten. Als u eenmaal de juiste middelen heeft is het nog zaak om mensen te instrueren zodat ze hier goed gebruik van maken.
BeterZitten kan u helpen met een werkpleckcheck om de werkplek inrichting te controleren en advies voor verbetering te geven waar nodig.
Algemene klachten
Een slechte luchtkwaliteit kan leiden tot luchtwegklachten, oogklachten en huidklachten. Om een goede luchtkwaliteit te realiseren is aandacht nodig voor een goede klimaatbeheersing. Daarnaast is aandacht nodig voor de kwaliteit van de schoonmaak. Een schoonmaakprogramma moet afgestemd zijn op het gebruik van het gebouw (dag, avond, 24 uur) en de gebruikte materialen (vloerbedekking, gordijnen). Ook moet de schoon te maken werkomgeving goed bereikbaar zijn. Hiervoor is het van belang om snoeren weg te werken en te voorkomen dat grote aaneengesloten blokken van bureaus in de weg staan.
Ook verontreinigingen in de lucht door apparatuur of tabaksrook kunnen klachten geven. Voor de plaatsing van apparatuur zijn richtlijnen beschikbaar die rekening houden met de mate van het gebruik. Roken is verboden, behalve in specifiek daartoe ingerichte rookruimtes met voldoende ventilatie en een gesloten deur.
Mentale belasting
Het is lastig om goed te presteren in een werkruimte waar sprake is van: hinderlijk geluid, te veel of te weinig licht en het een gebrek aan voorzieningen die nodig zijn voor het werk.
Medewerkers staan vaak al onder druk om te presteren. Een slecht ingerichte werkomgeving helpt dan zeker niet mee voor de mentale belasting. Medewerkers hebben graag zelf invloed op de werkomgeving. Deze invloed is mogelijk met thermostaatknoppen, te openen ramen en lichtknopjes. Ook betrokkenheid bij veranderingen in de werkomgeving voorkomt klachten. Daartegenover staat dat een plezierige werkomgeving met aantrekkelijke voorzieningen kan bijdragen aan een goede werksfeer, verlaging van het ziekteverzuim
Medisch onderzoek
Voor medewerkers ouder dan 40 die langdurig beeldschermwerk verrichten is een ogentest voorgeschreven. Voor mensen die langdurig intensief beeldschermwerk verrichten kan een periodiek onderzoek naar lichamelijke klachten plaatsvinden om vroegtijdig klachten te signaleren.
Verder kan op basis van specifieke klachten onderzoek plaats vinden naar de oorzaak en medische gevolgen. Denk hierbij aan een klimaatonderzoek, waarbij klachten geïnventariseerd worden en in relatie gebracht worden met de omstandigheden in het kantoor.
Opnieuw inrichten van de kantoor werkplek
Gaat u de werkomgeving opnieuw inrichten? Zorg voor een besluitvormingstraject waarmee de juiste keuzes gemaakt kunnen worden. In de praktijk betekent dat u niet direct een werkomgeving gaat ontwerpen. Kijk eerst goed op welke manier de toekomstige ruimte gebruikt gaat worden en wat dit van de ruimte vraagt. Om dit te bereiken is het nuttig om betrokken medewerkers mee te laten denken. Zij moeten ten slotte in de ruimte werken.
Met dit plan van aanpak kan gekeken worden naar kantoormeubilair die aansluit bij de wensen. Zoals beeldscherm werkplekken (wellicht zit-sta bureau’s), concentratie werkplekken, mogelijkheden om even privé te bellen, lunch plekken, overleg plaatsen en ruimte voor ontspanning.
Arbo inrichting en werkplek veiligheid
Een gebouw moet vanzelfsprekend stevig genoeg zijn voor de voorziene belasting. Ook moeten vloeren vlak en stroef zijn. Hoogteverschillen moeten veilig overbrugd kunnen worden. Waar nodig moeten hekken staan ter afscherming. In oude gebouwen met houten vloeren is het raadzaam te informeren naar de vloerbelasting. Een hele rij volle dossierkasten kan zomaar een risico veroorzaken.
Risico inventarisatie en evaluatie voor een arbo richting van de werkplek
Afbeelding: https://www.rie.nl/wetgeving/
De grootste verantwoordelijkheid voor het bereiken van goede arbeidsomstandigheden ligt binnen de onderneming zelf. Om een goed arbobeleid te kunnen vormgeven moet de werkgever een overzicht opstellen van alle risico’s die in het bedrijf of de instelling kunnen voorkomen. Met de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) (8) kan het bedrijf gestructureerd de risico’s aanpakken om zo de kans op arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum te beperken. De RI&E dient inzichtelijk te zijn voor de medewerkers.
Brandveiligheid en de arbo
Vooral de elektrische installatie is een oorzaak van brand in Nederland. Deze moet volgens de richtlijnen aangelegd zijn en periodiek beoordeeld worden. Om in geval van brand goed op te kunnen treden moet er een goede brandsignalering zijn (rookmelders, brandmelders). Verder moeten er goede vluchtmogelijkheden zijn, afgestemd op het aantal aanwezigen. Hierbij moet ook aandacht zijn voor eventueel aanwezige medewerkers of bezoekers die niet zelfredzaam zijn. Meer informatie op Rijksoverheid. zie bronvermelding art.6
Hoe gaan we slim om met inrichten van kantoren?
Nieuwe werkprocessen vragen om een nieuwe vorm van kantoor inrichten. Bij Interpolis is men ooit als eerste gestart om de werkomgeving aan te passen aan de nieuwe flexibele vorm van werken. Ook organisaties als Vision, Cisco en de gemeente Den Bosch hebben hun inrichting aan de nieuwe werkvormen aangepast.
Belangrijk is om goed na te gaan hoe de werkprocessen in uw eigen organisatie het best ondersteund kunnen worden. BeterZitten kan u helpen met advies over ergonomie bij het opnieuw inrichten van de werkplek. Met het toenemende bureauwerk is ergonomie een steeds belangrijker onderwerp. Wij helpen u graag om uw medewerkers vitaal en gezond te houden met een arbo ingerichte werkplek.
Werkplekcheck nodig?
Onze werkplekcheck bij u op locatie voorziet in een meting, observatie, interview en schriftelijke rapportage.
De werkplekcheck:
- Geeft inzicht in de huidige inrichting van de werkplek
- Kan leiden tot advies voor een andere zit-werkcombinatie en of een andere werkhouding.
- Voorkomt of vermindert pijn in de rug of nek-schouders bij u zelf of uw medewerkers.
- Helpt uw medewerkers om zelf hun werkplek goed in te kunnen stellen.
- Inclusief schriftelijke rapportage en aanbevelingen
De prijs voor een werkplekcheck bedraagt € 250,00 exclusief BTW en € 0,25 per km af Lunteren vice versa.
Neem contact op of bel: 0318 – 48 48 54
Bronvermelding
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/arbeidsomstandigheden/arbowet-wijzigt-op-1-juli-2017
- https://wetten.overheid.nl/BWBR0010346/2019-01-01/#Hoofdstuk2
- http://www.sieso-ergo.eu/uploads/File/ArboInformatieblad-2
- http://www.arbokennisnet.nl/images/dynamic/Dossiers/RSI_Beelschermwerk/D_Beeldschermwerk.pdf
- https://wetten.overheid.nl/BWBR0016135/2004-01-01
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bouwregelgeving/vraag-en-antwoord/waar-vind-ik-de-regels-voor-brandveiligheid-van-gebouwen
- https://rsi-vereniging.nl/over-rsi/wat-is-rsi/begrippen-rsikanscans/#1506324553810-dd097229-bfd0
- https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/risico-inventarisatie—evaluatie